Osobistości Jaromierza

Josef Šíma (1891–1971)

Rodak z Jaromierza, malarz, osiągnął wielkie znaczenie i uznanie w świecie. W 1920 roku wyjechał do Francji, gdzie poświęcił się artystycznym projektom okien, malował także wzory tkanin. Był członkiem kilku grup artystycznych. Z czasem poświęcił się głównie malowaniu. W 1926 roku otrzymał francuskie obywatelstwo i resztę życia spędził w nowej ojczyźnie. Nigdy nie zapomniał jednak o latach spędzonych w Jaromierzu. Potwierdza to felieton o Jaromierzu z 1961 roku.

Josef Wagner (1901–1957)

Artysta rzeźbiarz i konserwator zabytków, członek sławnej rodziny kamieniarzy. Wiele zabytków kultury w Jaromierzu stworzył wspólnie z najstarszym ze swoich braci, Wacławem (1897–1944). Są to alegorie na budynku polikliniki (1929) i powszechnej kasy oszczędnościowej na rynku (1927). Później, w 1947 roku, Wacław samodzielnie stworzył popiersie Boženy Němcovej przy szkole podstawowej jej imienia.

Josef Gočár (1880–1945)

Jeden z najbardziej znanych czeskich architektów. Jednym z jego pierwszych projektów jest koncept domu handlowego w Jaromierzu należący do firmy Wenke, w którym obecnie znajduje się Muzeum Miejskie. Budowa obiektu miała miejsce w latach 1910–1911, będąc już pod wpływem ducha kubizmu. Pod względem architektonicznym należy do najcenniejszych budowli miasta. W latach 20-tych stworzył on nowe oblicze Hradca Králové. Ten właśnie zespół architektoniczny, który w czasie powstania był nazywany „salonem republiki“, do dzisiaj jest ceniony przez fachowców z całego świata.

Karel Meisner (1904–1979)

malarz i grafik, przez wiele lat działał w Jaromierzu, jednak jego szczytowy okres twórczości przypada dopiero na lata po II wojnie światowej.

Pavel Albieri (1861–1901)

To był pseudonim literacki Jana Mucka. Już na studiach zamieszczał humorystyczne i historyczne szkice w różnych gazetach. Później pisał do czasopism, m.in. Květy, Světozor, Zlatá Praha itd. Potem założył w Jaromierzu czasopismo Ratibor. Zdecydował się wyjechać za ocean. Po krótkim powrocie połączył definitywnie swoje życie z Ameryką. Z jego dzieł przypnijmy Opowiadania z Kuksu, W niewoli Armidy i inne.

Jindřich Šob (1860–1948)

Dziś niemal zapomniany, absolwent instytutu nauczycielskiego w Hradcu Králové. Pracował jako nauczyciel w Třebešovie, Opočnie i w Novym Hrádku, później został dyrektorem Szkoły Przemysłowej w Opočnie. Najciekawszym z jego dzieł jest powieść Pod łapą czarnych lisów opisująca rywalizację hrabiego Šporka z jezuitami ze wsi Žireč.

Antonín Knapp (1843–1887)

Zajmuje ważną pozycję wśród literatów z Jaromierza. W wieku dwudziestu czterech lat został wyświęcony na księdza katolickiego. W latach 1869–1878 działał w Jaromierzu. Jako jeden z pierwszych zaczął bardziej szczegółowo zajmować się historią naszego miasta. Po 12 latach ciężkiej pracy powstało dzieło Dzieje królewskiego miasta-wiana Jaromierza nad Łabą (Paměti královského věnného města Jaroměře nad Labem). Praca ta do dziś jest jedną z podstawowych pomocy historiograficznych dla osób pragnących poznać przeszłość Jaromierza.

Ladislav Kriegler (1916–1944)

Po zakończeniu studiów w Akademii Wojskowej w stopniu porucznika artylerii wyjechał do Francji, a po jej szybkiej porażce następnie do Anglii. Wstąpił do wojska brytyjskiego. Walczył w Afryce Północnej, na Sycylii i we Włoszech, gdzie koło Allis został ciężko ranny.

Otakar Španiel (1881–1955)

Rodak z Jaromierza, potomek starej rodziny konwisarzy i grawerów. Został rektorem Akademii Sztuk Pięknych w Pradze. Swoje nazwisko rozsławił projektując pierwsze monety czechosłowackie. Wiele z tych projektów zrealizowano.

Josef Wagner (1901–1957)

Artysta rzeźbiarz i konserwator zabytków, członek sławnej rodziny kamieniarzy. Wiele zabytków kultury w Jaromierzu stworzył wspólnie z najstarszym ze swoich braci, Wacławem (1897–1944). Są to alegorie na budynku polikliniki (1929) i powszechnej kasy oszczędnościowej na rynku (1927). Później, w 1947 roku, Wacław samodzielnie stworzył popiersie Boženy Němcovej przy szkole podstawowej jej imienia.

Miroslav Ivanov (1929–1999)

Rodak z Josefova, jego ojciec, członek legionów w Rosji, nazywał się pierwotnie Antonín Job. Ukierunkowany był głównie na literaturę faktu. Autor, m.in. książek Zamach na Reinharda Heydricha, Czeski pitawal, czyli królobójstwa itd.

Jan Patrný (1874–1929)

Rodak z Jaromierza, dramatopisarz, autor sztuk dla Teatru Narodowego, teatru Divadlo na Vinohradech i in. Były to przykładowo komedia Łobuz (Ostříž), Miłość do sokoła (Sokolská láska) i inne. Sfilmowania doczekała się gra Mężczyźni się nie starzeją (Muži nestárnou).

Jaroslav Žák (1906–1960)

profesor języka łacińskiego i francuskiego w Gimnazjum Realnym w latach 1936–1946, znany bardziej jako autor powieści humorystycznych. Długoletnia rywalizacja między Jaromierzem i Josefovem zaowocowała powieścią satyryczną Hvězdy nad Roupkovem. Tutaj także powstały słynne powieści ze środowiska studenckiego Studenci i profesorowie (Študáci i kantoři) oraz Podróż w głąb duszy studenta (Cesta do hlubin študákovy duše). Wpływ Jaromierza na jego twórczość literacką zaowocował w planowanej trylogii Koniec starych czasów (Konec starych časů). Powstał niestety tylko pierwszy tom.

Ladislav Dvorský (1931–1995)

Jego książka dla dzieci Bubetka i Smítko została wydana w 1978 roku wyłącznie pod warunkiem zmiany autora (podpisał się pod nią Miloš Nesvadba), albowiem przez wiele lat nie wolno było jej opublikować. Wydana pod nazwiskiem prawdziwego autora została dopiero w 1992 roku. Książka opowiada uroczą historię dwóch straszydełek błąkających się po Jaromierzu i okolicy, które autor znał prywatnie jeszcze z czasów służby wojskowej, którą odbył w garnizonie w Jaromierzu.

Jan Žerovnický (1913–1942)

Po zajęciu Czechosłowacji odchodzi przez Polskę z kraju. Zaciąga się do francuskiego lotnictwa wojskowego. W walkach nad rzeką Manse zostaje zestrzelony. Ukrywa się we francuskiej rodzinie. Za pomocą fałszywych dokumentów uciekł do Algierii. Była to jedyna wolna droga z okupowanej Francji. Udał się do Anglii. Zostaje wcielony jako pilot myśliwca do 56. operacyjnej jednostki szkoleniowej na samolocie typu Hurricane. Latał aż do 7 stycznia 1942 roku, gdy zginał podczas zderzenia dwóch maszyn.

Autorem rysunków jest artysta malarz Jiří Škopek.